همکاری نظامی اعراب و بومیان خراسان در عهد اموی

از آغاز فتح ایران توسط اعراب مسلمان، گروه‌های کمی از مردم بومی با فاتحان همکاری نمودند این همکاری و وارد شدن ایرانیان به جرگه نظامیان در سال‌های پس از آن افزایش یافت. چگونگی و میزان مشارکت خراسانیان در مأموریت­های نظامی و فتوح مبحث این مقاله است که به روش تحلیلی – توصیفی مورد بررسی قرار گرفته است، ابتدای ورود اسلام اعراب دید خوبی نسبت به استفاده از ایرانیان در سپاه نداشتند ولی تدریجاً احساس کردند با همکاری بومیان خراسانی بهتر می­توانند به مقاصد خویش دست یابند سردارانی مثل قتیبه­بن مسلم به جهت استفاده بیشتر از ایرانیان در فتوح موفق­تر بودند. پس از قتل قتیبه نیز بومیان ایرانی جایگاه مهم خویش در سپاه را حفظ کردند. تأکید نهضت عباسی نیز در سال‌های شروع فعالیت یعنی صد هجری تا سقوط امویان بر استفاده از همه نیروها و به ویژه بومیان در خدمات نظامی بود و این امر در موفقیت نهضت عباسیان بسیار مؤثر بود. .